در این جلسه به بررسی انتقادی دین شناسی دکتر عبدالکریم سروش خواهیم پرداخت. نظریه پرداز جناب دکتر فنائی است و جناب دکتر موسوی و بنده نیز نظرات خودمان را در این زمینه عرضه خواهیم کرد.
نقد دکتر فنائی، دارای دقت ها و نکات جذابی است. حضور در این جلسه به علاقه مندان بحث دین و تجدد پیشنهاد می شود.
ورود برای عموم آزاد و رایگان است.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه، در نشست علمی «خاستگاه معنویت جدید در ایران»، دکتر وحید سهرابی‌فر به سخنرانی پرداخت.
سهرابی‌فر در این نشست گفت: معنویت همواره یکی از نیازهای بشر بوده است. این نیاز در طول تاریخ توسط ادیان تأمین شده است و عالمان معنوی در واقع همان عالمان دینی بوده‌اند که به بعد معنوی دین توجه می‌کنند. با این حال در دوره اخیر شاهد ظهور «معنویت جدید» هستیم؛ معنویتی که خود را مستقل از دین معرفی می‌کند.
وی افزود: بررسی پیشینه این معنویت ما را به موضوع چگونگی شکل‌گیری مدرنیته رهنمون می‌شود. با بررسی وضعیت چند قرن اخیر غرب و در نظر گرفتن جریان‌های مهمی چون نهضت اصلاح دینی، روشن‌گری، رمانتیسیم و اصالت، ظهور چنین معنویت‌هایی در غرب قابل تبیین است.
این استاد دانشگاه ادیان و مذاهب در ادامه گفت: جامعه ما نیز که تحت تأثیر امواج مدرنیته غربی قرار گرفته است، از این جریان مصون نبوده است و امروزه معنویت‌های جدید در قالب‌های مختلفی چون ورزش، دوره‌های موفقیت و کسب ثروت، ترک اعتیاد، رمان، فیلم و ... در جامعه ما شیوع یافته است. روی‌کرد گزینشی و تلاش در راستای چاره‌جویی برای مشکلات انسان جدید (مسئله معنا، سبک زندگی‌های نوین، تجارب زیسته متفاوت، مواجهه با سطوح مختلف مدرنیته) از ویژگی‌های این معنویت‌ها است.
وی در پایان گفت: بررسی انتقادی این معنویت‌ها نشان‌گر آن است که تصویر انسان در این معنویت‌ها، تصویری بسیار محدود، زودگذر و دنیوی است. این مسئله موجب می‌شود توصیه‌های این معنویت‌ها با واقعیت وجودی انسان سازگار نباشد.
گفتنی است این نشست روز پنجشنبه چهارم بهمن 1397 ساعت 11:30 در سالن شهید بهشتی دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار شد.
گزارش سایت دانشگاه ادیان و مذاهب
دینداری در دوران مدرن دچار تغییرات بسیاری شده است. تحلیل و بررسی این تغییرات یکی از مهم‌ترین موضوعات دین‌پژوهی به شمار می‌آید. در میان متفکران مختلف که در این زمینه نظرورزی کرده‌اند، چارلز تیلور (فیلسوف اجتماعی برجسته) به بررسی خاستگاه و ریشه‌های مدرنیته همت گمارده است. وی از طریق این بررسی‌ها به پیامدهایی پرداخته که مدرنیته برای دینداری داشته است. در این نشست به بررسی انتقادی دیدگاه تیلور خواهم پرداخت.
«مسلمانان در غرب» نام دوره‌ای است که حدود پانزده سال است که در دانشگاه ارفورت آلمان برگزار می‌شود. هدف این برنامه ایجاد بستر برای آشنایی و بررسی بیشتر مسائل و چالش‌های پیش روی مسلمانان در غرب است. به این منظور، دانشگاه ارفورت، هر ساله تعدادی از دانشجویان تحصیلات تکمیلی را از کشورهای اسلامی دعوت می کند تا به همراه تعدادی از دانشجویان این دانشگاه، در برنامه‌ای دو هفته‌ای، جنبه‌های مختلف این موضوع را مورد بررسی قرار دهند.
در سال جاری نیز من به عنوان دانشجوی دکتری دین‌پژوهی و دبیر گروه فلسفه دین دانشگاه ادیان و مذاهب نیز در این دوره حضور داشتم و به همراه دیگر شرکت کنندگان، در موضوعات متنوعی که مورد بحث واقع شد، مشارکت کردم؛ موضوعاتی که نه تنها به چالش‌های مسلمانان در مواجهه با تمدن غرب بلکه به مسائل امروزه اروپا در مواجهه با جمعیت روزافزون مسلمان نیز می‌پرداخت.
از مزایای این دوره، تنوع بالای شرکت کنندگان آن است. افرادی که در سال جاری شرکت کرده بودند، از کشورهای مختلفی چون مصر، تونس، مراکش، آلمان، رومانی، ارمنستان، ترکیه، ایران، پاکستان، هند، اندونزی، بنگلادش و تاجیکستان بودند و این امر موجب شد تا تنوعی ارزشمند از مسلمانان در این دوره حضور داشتنه باشند و هر یک، به نمایندگی از کشور خود، دیدگاه‌هایی را درباره موضوعات مختلف مطرح کنند.
از جمله مزایای دیگر این دوره می‌توان به بازدیدهای علمی و فرهنگی مختلف اشاره کرد. در این دوره دو هفته‌ای، شرکت کنندگان علاوه بر بازدید از مراکز دینی مختلف، از برخی از آثار تاریخی نیز بازدیدهایی داشتند. در کنار این، بازدید از مراکز علمی مانند مرکز مطالعات مدرن خاورشناسی، از جمله مهم‌ترین برنامه ها بود. این بازدیدها در شهرهای ارفورت، برلین و وایمار انجام شد.
با پیگیری‌های صورت گرفته، دانشگاه ارفورت آمادگی خود را برای همکاری با دانشگاه ادیان و مذاهب، در زمینه‌های مختلف مانند تبادل استاد و دانشجو و برگزاری برنامه کوتاه‌مدت آموزشی اعلام کرد.
متنی که در ادامه می آید، مصاحبه ام با خبرگزاری بین المللی قرآن (ایکنا) است:
متنی که در ادامه می آید گزارش سایت دین آنلاین از پروژه ایمان است. پروژه ای که در تابستان جاری برگزار خواهد شد و ان شالله در آن حضور خواهم یافت:
پروژه ایمان یک برنامه پژوهشی مشترک است که با همکاری دانشگاه‌های وست واشنگتن و بیلور و با حمایت بنیاد تمپلتون برگزار می‌شود. این پروژه سه ساله در طول سال‌های 2014-2016 در امریکا اجرا می‌گردد و هدف از آن گردآوری تعدادی از پژوهشگران برای تحقیق در باب زوایای مختلف مسئله ایمان است.
به گزارش دین‌آنلاین، در سال نخست(2014)، این پروژه به "سرشت ایمان" اختصاص داشت و 12 نفر از اساتید و دانشجویان از دانشگاه‌های مطرح امریکا و اروپا در آن شرکت داشتند. در سال دوم(2015)، تمرکز بر "ارزش و ارزیابی ایمان" بود. طی این دوره، 12 پژوهشگر از دانشگاه‌های معتبر امریکا موفق به پذیرش در این پروژه شدند. سال سوم (2016) نیز به بحث از "فضیلت ایمان" اختصاص دارد. در این سال، 14 پژوهشگر برای این پروژه انتخاب شدند که در این دوره در کنار سیزده پژوهشگر از دانشگاه‌های امریکای شمالی، یک پژوهشگر از ایران نیز حضور دارد.
برنامه هر دوره به این نحو برگزار می‌شود که افراد یک ماه فرصت دارند تا با استفاده از امکاناتی که پروژه در اختیار آنها قرار می‌دهد، در مورد طرح پیشنهادی خود به پژوهش بپردازند و حاصل آن را در قالب یک مقاله، ارائه کنند. در این یک ماه، پژوهشگران بایستی هر هفته، در سه سمینار شرکت کنند. همچنین هر پژوهشگر نیز موظف به ارائه یک سمینار در باب موضوع پژوهشی خود است. برای غنای هرچه بیشتر برنامه، از تعدادی از اندیشمندان برجسته نیز دعوت به عمل می‌آید، تا هر کدام موضوعاتی را در قالب سمینار ارائه کنند. در سال 2016 نیز از افرادی چون لیندا زاگزبسکی، سندی گلدبرگ و اد ویرنگا در این پروژه شرکت خواهند کرد و به ارائه نظرات خود در باب فضیلت ایمان خواهند پرداخت.
از دیگر نکات قابل توجه در مورد این پروژه، ترکیب پژوهشگران انتخابی است؛ به طوری که افرادی با درجه استاد تمامی، دانشیاری، استادیاری، پسادکترا و نیز دانشجوی دکترا، در کنار هم قرار می‌گیرند و پژوهشگران جوان‌تر، می‌توانند از تجربه افراد با سابقه استفاده نمایند. همچنین با توجه به اینکه افراد از دانشگاه‌های مختلفی حضور دارند، این زمینه مهیا می‌شود که شرکت کنندگان، با ایده‌های متنوعی آشنا شوند. به طور مثال در دوره اخیر افرادی از دانشگاه‌هایی چون نوتردیم، پرینستون، بوستن، آریزونا، روچستر، بریتیش کلمبیا، ادیان و مذاهب و... حضور دارند که در این میان، وحید سهرابی‌فر، دبیر گروه فلسفه دین دانشگاه ادیان و مذاهب و دانش‌آموخته حوزه علمیه قم تنها پژوهشگر حاضر در این پروژه است که به یکی از دانشگاه‌های امریکایی یا اروپایی تعلق ندارد.
برگزاری دوره‌های پژوهشی به این نحو، موجب می‌شود افرادی که در حوزه‌ای خاص، فعال هستند و ایده پژوهشی قابل توجهی نیز دارند، در زمانی مشخص در یک مکان جمع شوند و به تبادل نظر بپردازند. حاصل چنین پروژه‌ای، هم‌اندیشی‌ها و ارائه مقالات ارزشمندی می‌شود که می تواند قدمی هر چند کوچک، در موضوع مورد بحث باشد. به نظر می‌رسد در کشور ما نیز، دست کم در برخی موضوعات، می توان به جای برگزاری همایش‌های عریض و طویل و صرف هزینه های گزاف، چنین پروژه‌های هدفمندی را برنامه ریزی کرد. پروژه هایی که در کنار هزینه به مراتب کمتر، ثمره بیشتری را نیز در بردارد. پروژه هایی که بر اساس یک نیازسنجی صحیح و با استفاده از افراد متمحض در آن موضوع، می تواند به نتایجی پربار و راهگشا دست یابد.
------
به نقل از سایت دین آنلاین
این مطلب در سایت دانشگاه ادیان و مذاهب
