بیکرانگی

وبلاگ دکتر وحید سهرابی فر

بیکرانگی

وبلاگ دکتر وحید سهرابی فر

سلام
* این وبلاگ دریچه ای است به جهانی که من در آن زندگی می کنم، یعنی جهان افکارم. بنابراین هر بحثی که در آن مطرح می شود، به مانند یک فرایند در حال تکامل است و در روندی که طی می کند ممکن است دچار تغییر و تحول شود.
* حضور شما در این جهان و اشتراک افکار و نزدیک کردن افق های نگاه به یکدیگر، از عمده ترین دلایل ایجاد این وبلاگ است.
* "سرگشته" و "بیکرانگی" دو واژه ای هستند که در ذهن من جایگاه خاصی دارند، و از وبلاگ قبلی ام با من همراه بوده اند.
وحید سهرابی فر

دنبال کنندگان ۵ نفر
این وبلاگ را دنبال کنید

الزامات زیست اخلاقی

پنجشنبه, ۲۰ آذر ۱۳۹۳، ۰۷:۵۹ ب.ظ

مسئله اخلاقی زیستن در میان قشر فرهیخته* بسیار مطرح می شود، بطوریکه اخلاقی زیستن به عنوان یک اصل مسلم تلقی می شود. این مسئله باعث می شود تا توقع رفتار اخلاقی از این قشر نیز بیشتر باشد. فارغ از اینکه واقعا مسائل اخلاقی چقدر در میان قشر فرهیخته ما رعایت می شود و چقدر تنها در حد گفته و نوشته باقی می ماند، برخی از مصادیق ساده ی اخلاقی بودن وجود دارد که رعایت کردن آنها چندان دشوار نیست، با این حال بسیار دیده شده که مورد غفلت واقع می شود. بسیار خوب است که این امور کم زحمت را به یکدیگر یادآوری کنیم. در اینجا می خواهم به دو نمونه اشاره کنم.

دانلود پی دی اف کتاب
بسیار دیده می شود که حتی در میان افراد فرهیخته، کتاب هایی را که در بازار یافت می شوند، به جای تهیه از فروشگاه ها، از سایت های دانلود کتاب، به دست می آورند. این در حالی است که در این روش، به روشنی حق نویسنده و ناشر ضایع می شود. یکی از بهترین سایت هایی که در حدود یک سال گذشته دیده ام و از به راه افتادن آن بسیار خوشحالم، سایت فدیبو است که کتاب های موجود در بازار را به صورت قانونی و با حفظ حقوق نویسنده و ناشر، به صورت الکترونیکی عرضه می کند. چقدر خوب است که کتابهای مورد نیاز خود را از آنجا تهیه کنیم.

دانلود موسیقی
این مورد هم بسیار شیوع دارد حتی در میان اهل اندیشه. اشکال فوق به روشنی در این مورد هم وجود دارد و لزوم رعایت حقوق تولید کنندگان اثر، مانع از دانلود آنها می شود. خوشبختانه در این زمینه هم یک سایت خوب وجود دارد به نام بیب تونز، که به ما امکان می دهد هر آلبوم یا آهنگ مورد علاقه را به صورت آنلاین و با قیمت کم، بخریم و از این طریق حقوق تولیدکنندگان را نیز پاس بداریم.
البته نمی توان انکار کرد که برخی از کتب خارجی و نیز برخی از محصولات فرهنگی خارجی، در ایران یا قابل خرید نیستند و یا به قیمت گزافی می توان آنها را تهیه کرد. آیا این سختی باعث می شود که ما اخلاقا ملزم به رعایت حقوق تولید کننده نباشیم؟ این سوال به نظرم نیازمند بررسی بیشتر است.
------------
* در مورد فرهیخته باید بگویم که اولا علی رغم ابهام واژه، مرادم معنایی عام است که شامل هر فرد اهل دقت و اهل مطالعه ای میشود. ثانیا انتخاب قشر فرهیخته هم از آن روست که در مقام سخن تاکید بلیغی بر زیست اخلاقی دارند واگرنه پر واضح است که زیست اخلاقی، هیچ اختصاصی به قشر فرهیخته ندارد.

نظرات (۲)

سلام و سپاس بابت معرفی این لینک های مفید.

بنده هم غالبا با مبحث اخلاقی که ذکر کردید درگیر هستم، ولی مدتی است سوالی ذهنم را درگیر کرده که شاید بد نباشد در این فرصت مطرح کنم:
به امانت گرفتن کتاب از کتابخانه ها، واقعا چه تفاوتی با دانلود pdf همان کتاب دارد؟ در هر دومورد از مطالب کتاب فوق استفاده کرده ایم بدون آن که منفعتی نصیب ناشر یا مولف شود؟

من به شخصه کتابهایی که برایم مهم است و یا کاربرد زیادی دارد را خریداری میکنم. ولی واقعا خیلی از کتابها برای یکبار مطالعه کافی است. که اگر امکان امانت گرفتن کتاب باشد همین کار را میکنم و الا یا از خیر مطالعه اش میگذرم و یا در صورت امکان pdfاش را دانلود میکنم!

پاسخ:

با سلام و ادب

در این زمینه نیازمند بحث های دقیق تری هستیم. با این حال به نظر می رسد که در امانت گرفتن کتاب، شما کتاب را به صورت موقت در اختیار دارید و امکان تصرف در کتاب را نیز ندارید. این در حالی است که در دانلود پی دی اف کتاب، شما کتاب راه همواره در اختیار دارید و می توانید در آن تصرف نیز بکنید.
از سوی دیگر، کتابی که در کتابخانه است، ظرفیت استفاده محدودی دارد و ضرر زیادی به فروش ناشر نمی زند در حالیکه نسخه پی دی اف، به راحتی می تواند تکثیر و منتشر شود (در سطحی بسیار وسیع تر از سطح پخش ناشر) و کاملا مانع از فروش ناشر شود. 
هر نسخه از کتابی که در کتابخانه وجود دارد، با پرداخت حق الزحمه نویسنده و ناشر همراه بوده است ولی نسخه های پی دی اف، چنین ویژگی ای را ندارد.
و نهایتا می توان گفت که قانون کپی رایت، شامل حال کتابخانه ها نمی شود ولی شامل حال تهیه و انتشار فایل های پی دی اف می شود.

البته برای بنده نیز اتفاق افتاده است که کتابی در دسترس نبوده و از پی دی اف آن استفاده کرده ام ولی سعی کردم بعدا نسخه چاپ شده آن را خریداری کنم.

با نظرتون موافقم و انتظار چنین پاسخی رو هم داشتم.
ولی سوال من هم متوجه کتابهایی هست که یکبار و یا نهایتا دو یا سه بار مطالعه میشود و بعد بدون هیچ استفاده دیگر و یا دخل و تصرفی و یا انتشاری کنار گذاشته میشود. دقیقا مثل اینکه کتابی به امانت گرفته اید، چندین بارمطالعه کرده اید و سپس تحویل داده اید!
فرض کنید شما کتابی را به امانت گرفته اید و روی میزتان است ولی در عین حال ترجیح میدهید از روی فایلpdf همان کتاب در لپ تاپتان مطالعه کنید. آیا اینجا هم عذر اخلاقی یا اشکال شرعی وجود دارد؟
ای کاش به دلیل وجود چنین مسئله ی مبتلا بهی  تمام زوایای این بحث حداقل از نظر شرعی از سوی دفتر مراجع مشخص می شد. مثلا مطابق با یکی از برداشت های قانون کپی رایت حتی کپی محدود از بعضی صفحات کتاب برای استفاده درسی نیز اشکال دارد!!!

از اطاله ی کلام عذرخواهی میکنم 
موفق باشید



پاسخ:

با سلام مجدد

بله به نظر بنده هم، نیازمند بحث های دقیق تر در این زمینه هستیم تا هم بحث اخلاقی آن و هم بحث فقهی-حقوقی آن بیشتر روشن شود.

فارغ از اینکه نتیجه ی این بحث ها چه باشد، شهود اخلاقی انسان حکم می کند که اثری که توسط مولف آن و با اتکاء به زحمات چند ساله او نوشته شده است، پاس داشته شود و حقوق مادی و معنوی آن حفظ شود و این مسئله در قالب هرگونه استفاده ای باید لحاظ شود.

موفق باشید
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی